UNIDAD 3: EL DOCUMENTAL AS LENDAS DE MOAÑA. Primero e Segundo de ESO.

UNIDAD 3: EL DOCUMENTAL AS LENDAS DE MOAÑA.

Primero de ESO.

Obxectivos	Contidos	Criterios de avaliación	Estándares de Aprendizaxe	Competencias clave	Grao mínimo de consecución
h m	B1.1. Escoita activa e observación das normas básicas que favorecen a comunicación.	B1.1. Escoitar de forma activa e comprender o sentido global de textos orais.	LCLB1.1.1. Recoñece e asume as regras de interacción, intervención e cortesía que regulan os debates e calquera intercambio comunicativo oral.	CCL CSC	Escoita con atención e recoñece o sentido global en debates e outros intercambios comunicativos e diistingue algunhas das regras de interacción, intervención e cortesía.
a d g	B1.2. Participación en debates, coloquios e conversas espontáneas respectando as normas básicas de interacción, intervención e cortesía que regulan estas prácticas orais.	B1.2. Valorar a importancia da conversa na vida social practicando actos de fala (contando, describindo, opinando, dialogando, etc.), en situacións comunicativas propias da actividade escolar.	LCLB1.2.1. Intervén en actos comunicativos orais e valora a súa participación.	CCL CSIEE	Intervén en debates e actividades de grupo, expresando ás veces os seus puntos de vista e respectando opinións alleas.
a d h m	B1.5. Creación de textos orais e audiovisuais que reproduzan situacións reais ou imaxinarias de comunicación.	B1.5. Reproducir situacións reais ou imaxinarias de comunicación potenciando o desenvolvemento progresivo das habilidades sociais, a expresión verbal e non verbal, e a representación de realidades, sentimentos e emocións.	LCLB1.5.1. Dramatiza e improvisa situacións reais ou imaxinarias de comunicación.	CSC	Demostra unha progresividade na súa soltura para a dramatización de situacións reais ou imaxinarias de comunicación.
h n	B2.1. Lectura, comprensión, interpretación e valoración de textos escritos de ámbito persoal, educativo ou escolar, e de ámbito social.	B2.1. Ler, comprender, interpretar e valorar textos en diferentes formatos e soportes.	LCLB2.1.1. Retén información e recoñece a idea principal e as ideas secundarias, comprendendo as relacións entre elas.	CCL	É quen de recoñecer a idea principal e algunhas das ideas secundarias, comprendendo as relacións entre elas.
			LCLB2.1.2. Entende instrucións escritas de certa complexidade que lle permiten desenvolverse en situacións da vida cotiá e nos procesos de aprendizaxe.	CCL	Demostra que entende en xeral -aínda que poida non comprender ou seguir algún dos pasos-  instrucións escritas de certa complexidade.
			LCLB2.1.3. Interpreta, explica e deduce a información dada en diagramas, gráficas, fotografías, mapas conceptuais, esquemas, etc.	CMCCT	Demostra que entende en xeral -aínda que poida non comprender ou seguir algún dos pasos-  a información dada en diagramas, gráficas, fotografías, mapas conceptuais, esquemas, etc.
b e h	B2.2. Utilización progresivamente autónoma da biblioteca escolar e das tecnoloxías da información e da comunicación como fonte de obtención de información. Educación para o uso, o tratamento e a produción de información.	B2.2. Procurar e manexar información, na biblioteca e noutras fontes, en papel ou dixital, para integrala nun proceso de aprendizaxe continua.	LCLB2.2.1. Utiliza, de xeito autónomo, diversas fontes de información integrando os coñecementos adquiridos nos seus discursos orais ou escritos.	CD	Elabora e presenta traballos a partir de diversas fontes de información integrando algúns dos coñecementos adquiridos nos seus discursos.
			LCLB2.2.2. Coñece e manexa habitualmente dicionarios impresos ou en versión dixital.	CD	Coñece e manexa cando é imprescindible dicionarios impresos ou en versión dixital.
			LCLB2.2.3. Coñece o funcionamento de bibliotecas (escolares, locais, etc.) e de bibliotecas dixitais, e é capaz de solicitar autonomamente libros, vídeos, etc.	CD	Utiliza a biblioteca escolar (e outras da súa contorna) de forma autónoma.
g h	B2.3. Coñecemento e uso das técnicas e estratexias para a produción de textos escritos: planificación, obtención de datos, organización da información, redacción e revisión do texto. A escritura como proceso.	B2.3. Aplicar progresivamente as estratexias necesarias para producir textos adecuados, coherentes e cohesionados.	LCLB2.3.1. Aplica técnicas diversas para planificar os seus escritos (esquemas, árbores, mapas conceptuais etc.) e redacta borradores de escritura.	CSIE	Aplica técnicas diversas para planificar os seus escritos e redacta cando menos un borrador de cada un dos seus escritos, que conserva no seu portafolio.
h l	B2.4. Produción de textos escritos e audiovisuais relacionados co ámbito persoal, co educativo ou escolar e co social. B2.5. Produción de textos escritos e audiovisuais narrativos, descritivos, instrutivos, expositivos e argumentativos e escritura de textos dialogados.	B2.4. Escribir textos en diferentes soportes e formatos, en relación co ámbito de uso.	LCLB2.4.1. Escribe textos propios do ámbito persoal e familiar, escolar ou educativo e social, imitando textos modelo.	CCL	Escribe textos de certa extensión e cun mínimo de corrección formal e conceptual, propios do ámbito persoal e familiar, escolar ou educativo e social, imitando textos modelo.
			LCLB2.4.2. Escribe textos narrativos, descritivos e instrutivos, expositivos, argumentativos e dialogados, imitando textos modelo.	CCL	Escribe cunha certa corrección formal e conceptual textos narrativos, descritivos e instrutivos, expositivos, argumentativos e dialogados, imitando textos modelo.
			LCLB2.4.3. Realiza esquemas e mapas, e explica por escrito o significado dos elementos visuais que poden aparecer nos textos.	CMCCT CD	Realiza esquemas e mapas establecendo as adecuadas relacións xerárquicas entre as ideas principais e cando menos algunhas ideas secundarias. Explica por escrito o significado dalgúns dos elementos visuais más destacables que poden aparecer nos textos.
b h	B3.1. Recoñecemento, uso e explicación das categorías gramaticais: substantivo, adxectivo, determinante, pronome, verbo, adverbio, preposición, conxunción e interxección. B3.2. Coñecemento, uso e valoración das normas ortográficas e gramaticais, recoñecendo o seu valor social e a necesidade de cinguirse a elas para conseguir unha comunicación eficaz.	B3.1. Aplicar os coñecementos sobre a lingua e as súas normas de uso para resolver problemas de comprensión de textos orais e escritos e para a composición e a revisión progresivamente autónoma dos textos propios e alleos.	LCLB3.1.1. Recoñece e explica o uso das categorías gramaticais nos textos, e utiliza este coñecemento para corrixir erros de concordancia en textos propios e alleos.	CCL	Recoñece e explica o uso das categorías gramaticais máis importantes (substantivo, adxectivo, determinante, pronome, verbo), e utiliza este coñecemento para corrixir os principais erros de concordancia en textos propios e alleos.
			LCLB3.1.2. Recoñece e corrixe erros ortográficos e gramaticais en textos propios e alleos, aplicando os coñecementos adquiridos para mellorar a produción de textos nas súas producións orais, escritas e audiovisuais.	CCL	Recoñece e corrixe os erros ortográficos e gramaticais (h-, b/v, g/j, ll/y, s/x, c/z, acentuación, concordancia, graos do adxectivo) máis importantes e habituais en textos propios e alleos, aplicando os coñecementos adquiridos para mellorar a produción de textos propios.
			LCLB3.1.3. Coñece e utiliza adecuadamente as formas verbais nas súas producións orais e escritas.	CCL	Coñece e utiliza adecuadamente as formas verbais dos verbos regulares e dos verbos irregulares máis utilizados nas súas producións orais e escritas.
e h	B3.3. Manexo de dicionarios e outras fontes de consulta en papel e formato dixital sobre o uso da lingua.	B3.2. Usar de forma efectiva os dicionarios e outras fontes de consulta, tanto en papel como en formato dixital, para resolver dúbidas en relación ao manexo da lingua e para enriquecer o propio vocabulario.	LCLB3.2.1. Utiliza fontes variadas de consulta en formatos diversos para resolver as súas dúbidas sobre o uso da lingua e para ampliar o seu vocabulario.	CD	Utiliza diccionarios, libros de texto e/ou outras fontes de consulta en formatos diversos para resolver algunhas das súas dúbidas sobre o uso da lingua e para ampliar o seu vocabulario.
h	B3.4. Recoñecemento, uso e explicación dos conectores textuais e dos principais mecanismos de referencia interna, tanto gramaticais como léxicos.	B3.3. Identificar os conectores textuais e os principais mecanismos de referencia interna presentes nos textos, recoñecendo a súa función na organización do contido do discurso.	LCLB3.3.1. Recoñece, usa e explica os conectores textuais (de adición, contraste e explicación) e os principais mecanismos de referencia interna, gramaticais (substitucións pronominais) e léxicos (elipse e substitucións mediante sinónimos e hiperónimos), valorando a súa función na organización do contido do texto.	CCL	Recoñece, usa e explica con progresividade os principais conectores textuais (de adición, contraste e explicación) e os principais mecanismos de referencia interna, gramaticais (substitucións pronominais) e léxicos (elipse e substitucións mediante sinónimos e hiperónimos).
a h	B3.5. Recoñecemento, uso e explicación dos recursos de modalización en función da persoa que fala ou escribe. Expresión da obxectividade e da subxectividade a través das modalidades oracionais e as referencias internas ao emisor e ao receptor nos textos.	B3.4. Identificar a intención comunicativa da persoa que fala ou escribe.	LCLB3.4.1. Recoñece a expresión da obxectividade ou subxectividade identificando as modalidades asertivas, interrogativas, exclamativas, desiderativas, dubitativas e imperativas en relación coa intención comunicativa do emisor.	CSC CCL	Recoñece a expresión máis habitual e clara da obxectividade ou subxectividade, identificando a maioría das modalidades asertivas, interrogativas, exclamativas, desiderativas, dubitativas e imperativas en relación coa intención comunicativa do emisor.
i l	B3.6. Participación en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis, recensións sobre libros e películas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outras presentes no centro docente, e relacionados cos elementos transversais, evitando estereotipos lingüísticos ou culturais.	B3.5. Participar en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis, recensións sobre libros e películas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outras presentes no centro docente, e relacionados cos elementos transversais, evitando estereotipos lingüísticos ou culturais.	LCLB3.5.1. Participa en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis, recensións sobre libros e películas, obras de teatro, etc.) nos que se utilizan varias linguas e relacionados cos elementos transversais, evita estereotipos lingüísticos ou culturais, e valora as competencias que posúe como persoa plurilingüe.	CCL CAA	Participa suficientemente en proxectos nos que se utilizan varias linguas e relacionados cos elementos transversais, evita estereotipos lingüísticos ou culturais, e valora as competencias que posúe como persoa plurilingüe.
a h i ñ o	B3.7. Recoñecemento da diversidade lingüística propia do ámbito persoal, social e mediático.	B3.6. Recoñecer e valorar a diversidade lingüística, con especial atención á realidade do centro docente e do ámbito social do alumnado.	LCLB3.6.1. Coñece e valora a diversidade lingüística do seu grupo, do centro docente e do seu ámbito social próximo.	CSC	Coñece minimamente a diversidade lingüística do seu grupo, do seu centro docente e do seu ámbito social próximo.
g h	B3.8. Identificación e progresiva utilización dos coñecementos sobre as linguas para desenvolver unha competencia comunicativa integrada.	B3.7. Reflexionar sobre o sistema e as normas de uso das linguas, mediante a comparación e a transformación de textos, enunciados e palabras, e utilizar estes coñecementos para solucionar problemas de comprensión e para a produción de textos.	LCLB3.7.1. Utiliza os coñecementos lingüísticos de ámbito contextual, textual, oracional e da palabra, desenvolvidos no curso nunha das linguas, para mellorar a comprensión e produción dos textos traballados en calquera das outras.	CAA	Utiliza algúns dos coñecementos lingüísticos -especialmente se son froito dun explícito reparto de contidos entre os profesores das materias- desenvolvidos no curso nunha das linguas, para mellorar a comprensión e produción dos textos traballados en calquera das outras.
h l n	B4.1. Lectura libre de obras da literatura española e universal, e da literatura xuvenil, como fonte de pracer, de enriquecemento persoal e de coñecemento do mundo, para lograr o desenvolvemento dos seus propios gustos e intereses literarios, e a súa autonomía de lectura.	B4.1. Ler fragmentos ou obras da literatura española e universal de todos os tempos, e da literatura xuvenil, próximas aos propios gustos e ás propias afeccións, amosando interese pola lectura.	LCLB4.1.1. Le e comprende cun grao crecente de interese e autonomía obras literarias próximas aos seus gustos, ás súas afeccións e aos seus intereses.	CCL CCEC	Le e comprende un mínimo dunha obra literaria por trimestre próxima aos seus gustos, ás súas afeccións e aos seus intereses.
h l n	B4.1. Lectura libre de obras da literatura española e universal, e da literatura xuvenil, como fonte de pracer, de enriquecemento persoal e de coñecemento do mundo, para lograr o desenvolvemento dos seus propios gustos e intereses literarios, e a súa autonomía de lectura.	B4.2. Fomentar o gusto e o hábito pola lectura en todas as súas vertentes: como fonte de acceso ao coñecemento e como instrumento de lecer e diversión que permite explorar mundos diferentes aos nosos, reais ou imaxinarios.	LCLB4.2.1. Fala na clase dos libros e comparte as súas impresións cos compañeiros e coas compañeiras.	CCEC	Fala cando menos ocasionalmente na clase dos libros e comparte as súas impresións cos compañeiros e compañeiras.
			LCLB4.2.2. Dramatiza fragmentos literarios breves desenvolvendo progresivamente a expresión corporal como manifestación de sentimentos e emocións, respectando as producións das demais persoas.	CCEC CSC	Dramatiza cando menos unha vez ao trimestre fragmentos literarios breves desenvolvendo progresivamente a expresión corporal como manifestación de sentimentos e emocións, respectando as producións das demais persoas.
h l n	B4.2. Redacción de textos de intención literaria a partir da lectura de textos utilizando as convencións formais do xénero e con intención lúdica e creativa.	B4.3. Redactar textos persoais de intención literaria seguindo as convencións do xénero, con intención lúdica e creativa.	LCLB4.3.1. Redacta textos persoais de intención literaria a partir de modelos dados seguindo as convencións do xénero con intención lúdica e creativa.	CCL CCEC	Redacta con suficiente corrección textos persoais de intención literaria a partir de modelos dados seguindo as principais  convencións do xénero con intención lúdica e creativa.
			LCLB4.3.2. Desenvolve o gusto pola escritura como instrumento de comunicación capaz de analizar e regular os seus propios sentimentos.	CCEC CSIE	Desenvolve progresivamente o gusto pola escritura como instrumento de comunicación capaz de analiza e regular os seus propios sentimentos.

SEGUNDO DE ESO.

Obxectivos	Contidos	Criterios de avaliación	Estándares de Aprendizaxe	Competencias clave	Grao mínimo de concreción
h m	B1.1. Comprensión, interpretación e valoración de textos orais en relación co ámbito de uso: ámbito persoal, educativo ou escolar, e social.	B1.1. Escoitar de forma activa, comprender, interpretar e valorar textos orais propios dos ámbitos persoal, educativo ou escolar, e social.	LCLB1.1.1. Comprende o sentido global de textos orais propios do ámbito persoal, escolar/ educativo e social, identificando a estrutura, a información relevante e a intención comunicativa do/da falante.	CCL	Comprende o sentido global de textos orais propios do ámbito persoal, escolar/educativo e social, identificando de maneira aproximada (aínda con erros menores) a estrutura, a información relevante e a intención comunicativa do/da falante.
			LCLB1.1.2. Retén información relevante e extrae informacións concretas.	CCL	Retén a maior parte da  información relevante e extrae informacións concretas.
			LCLB1.1.3. Segue e interpreta instrucións orais respectando a xerarquía dada.	CCL	Case sempre segue e interpreta instrucións orais respectando a xerarquía dada.
h m	B1.2. Comprensión, interpretación e valoración de textos orais en relación coa súa finalidade: textos narrativos, descritivos, instrutivos, expositivos e textos argumentativos. Diálogo.	B1.2. Escoitar de xeito activo, comprender, interpretar e valorar textos orais de diferente tipo.	LCLB1.2.1. Comprende o sentido global de textos orais de intención narrativa, descritiva, instrutiva, expositiva e argumentativa, identificando a información relevante, determinando o tema e recoñecendo a intención comunicativa do/da falante, así como a súa estrutura e as estratexias de cohesión textual oral.	CCL	Comprende o sentido global de textos orais de intención narrativa, descritiva, instrutiva, expositiva e argumentativa, identificando de maneira aproximada (aínda con erros menores) a información relevante, determinando o tema e recoñecendo na maior parte dos casos a intención comunicativa do/da falante, así como alguns aspectos significativos da súa estrutura e as estratexias de cohesión textual oral.
			LCLB1.2.2. Retén información relevante e extrae informacións concretas.	CCL	Retén a maior parte da  información relevante e extrae informacións concretas.
			LCLB1.2.3. Utiliza progresivamente os instrumentos adecuados para localizar o significado de palabras ou enunciados descoñecidos (demanda axuda, procura en dicionarios, lembra o contexto en que aparece, etc.).	CAA	Utiliza progresivamente os instrumentos adecuados para localizar o significado de palabras ou enunciados descoñecidos (demanda axuda, procura en dicionarios, lembra o contexto en que aparece, etc.).
			LCLB1.2.4. Resume textos narrativos, descritivos, instrutivos, expositivos e argumentativos de forma clara, recollendo as ideas principais e integrando a información en oracións que se relacionen loxicamente e semanticamente.	CCL CAA	Resume textos narrativos, descritivos, instrutivos, expositivos e argumentativos de forma progresivamente máis clara, recollendo a maior parte das ideas principais e integrando de maneira progresiva a información en oracións que se relacionen loxicamente e semanticamente.
h m	B1.3. Escoita activa e cumprimento das normas básicas que favorecen a comunicación.	B1.3. Escoitar de xeito activo e comprender o sentido global de textos orais.	LCLB1.3.1. Observa e analiza as intervencións particulares de cada participante nun debate tendo en conta o ton empregado, a linguaxe que se utiliza, o contido e o grao de respecto cara ás opinións das demais persoas.	CCL CSC	Observa e analiza progresivamente as intervencións particulares de cada participante nun debate tendo en conta a maioría destes aspectos: o ton empregado, a linguaxe que se utiliza, o contido e o grao de respecto cara ás opinións das demais persoas.
h	B1.4. Coñecemento e uso progresivamente autónomo das estratexias necesarias para a produción e a avaliación de textos orais. Aspectos verbais e non verbais.	B1.4. Comprender o sentido global de textos orais.	LCLB1.4.1. Recoñece o proceso de produción de discursos orais valorando a claridade expositiva, a adecuación, a coherencia do discurso e a cohesión dos contidos.	CSIE	Recoñece o proceso de produción de discursos orais valorando progresivamente a maior parte destes aspectos: a claridade expositiva, a adecuación, a coherencia do discurso e a cohesión dos contidos.
			LCLB1.4.2. Recoñece a importancia dos aspectos prosódicos, da linguaxe non verbal e da xestión de tempos, e o emprego de axudas audiovisuais en calquera tipo de discurso.	CD CCL (engadido por min)	Recoñece progresiva e suficientemente a importancia dos aspectos prosódicos, da linguaxe non verbal e da xestión de tempos, e o emprego de axudas audiovisuais en calquera tipo de discurso.
			LCLB1.4.3. Recoñece os erros da produción oral propia e allea a partir da práctica habitual da avaliación e autoavaliación, e propón solucións para melloralas.	CAA	Recoñece os erros máis relevantes da produción oral propia e allea a partir da práctica habitual da avaliación e autoavaliación, e -cando menos ocasionalmente- propón solucións para melloralas.
a d g	B1.6. Participación en debates, coloquios e conversas espontáneas respectando as normas básicas de interacción, intervención e cortesía que regulan estas prácticas orais. B1.7. Creación de textos orais e audiovisuais que reproduzan situacións reais ou imaxinarias de comunicación.	B1.6. Participar e valorar a intervención en debates, coloquios e conversas espontáneas.	LCLB1.6.1. Cínguese ao tema, non divaga e atende as instrucións do/da moderador/a en debates e coloquios.	CSC	Cínguese suficientemente ao tema, non divaga apenas e atende case sempre as instrucións do/da moderador/a en debates e coloquios.
			LCLB1.6.2. Respecta as normas de cortesía que deben dirixir as conversas orais axustándose á quenda de palabra, respectando o espazo, xesticulando adecuadamente, escoitando activamente as demais persoas e usando fórmulas de saúdo e despedida.	CCL CSC	Respecta progresivamente a maior parte das normas de cortesía que deben dirixir as conversas orais axustándose á quenda de palabra, respectando o espazo, xesticulando adecuadamente, escoitando activamente as demais persoas e usando fórmulas de saúdo e despedida.
b h	B2.1. Coñecemento e uso das técnicas e estratexias necesarias para a comprensión de textos escritos.	B2.1. Aplicar estratexias de lectura comprensiva e crítica de textos.	LCLB2.1.1. Pon en práctica diferentes estratexias de lectura en función do obxectivo e o tipo de texto.	CCL	Pon en práctica algunhas das diferentes estratexias de lectura en función do obxectivo e o tipo de texto.
			LCLB2.1.2. Comprende o significado das palabras propias de nivel formal da lingua e incorpóraas ao seu repertorio léxico.	CCL	Comprende o significado dalgunhas das palabras propias de nivel formal da lingua e incorpóraas progresivamente ao seu repertorio léxico.
			LCLB2.1.3. Relaciona a información explícita e implícita dun texto, e pona en relación co contexto.	CCEC	Relaciona progresiva e suficientemente a información explícita e implícita dun texto, e pona en relación co contexto.
			LCLB2.1.4. Deduce a idea principal dun texto e recoñece as ideas secundarias, comprendendo as relacións que se establecen entre elas.	CCL	Deduce a idea principal dun texto e recoñece a maior parte das ideas secundarias, comprendendo as relacións que se establecen entre elas.
			LCLB2.1.5. Fai inferencias e hipóteses sobre o sentido dunha frase ou dun texto que conteña diferentes matices semánticos e que favorezan a construción do significado global e a avaliación crítica.	CMCCT	Fai progresivamente algunhas inferencias e hipóteses sobre o sentido dunha frase ou dun texto que conteña diferentes matices semánticos e que favorezan a construción do significado global e a avaliación crítica.
b h l	B2.2. Lectura, comprensión e interpretación de textos narrativos, descritivos, instrutivos, expositivos e argumentativos.	B2.2. Ler, comprender, interpretar e valorar textos en diferentes formatos e soportes.	LCLB2.2.1. Localiza, relaciona e secuencia informacións explícitas e implícitas nun texto, e deduce informacións ou valoracións implícitas.	CCL	Localiza, relaciona e secuencia progresivamente  informacións explícitas e algunhas das informacións implícitas nun texto, e deduce algunhas informacións ou valoracións implícitas.
			LCLB2.2.2. Interpreta, explica e deduce a información dada en diagramas, gráficas, fotografías, mapas conceptuais, esquemas, etc.	CMCCT	Interpreta, explica e deduce progresivamente a información máis relevante dada en diagramas, gráficas, fotografías, mapas conceptuais, esquemas, etc.
b e h	B2.3. Utilización progresivamente autónoma da biblioteca escolar e das tecnoloxías da información e da comunicación como fonte de obtención de información. Educación para o uso, o tratamento e a produción de información.	B2.3. Procurar e manexar información, na biblioteca e noutras fontes, en papel ou dixital, para integrala nun proceso de aprendizaxe continua.	LCLB2.3.1. Utiliza de xeito autónomo diversas fontes de información integrando os coñecementos adquiridos nos seus discursos orais ou escritos.	CD	Utiliza de xeito progresivamente autónomo diversas fontes de información integrando os coñecementos adquiridos nos seus discursos orais ou escritos.
			LCLB2.3.2. Coñece o funcionamento de bibliotecas (escolares, locais, etc.) e de bibliotecas dixitais, e é capaz de solicitar autonomamente libros, vídeos, etc.	CD	Coñece o funcionamento da biblioteca escolar do centro e de bibliotecas dixitais, e é capaz de solicitar autonomamente libros, vídeos, etc.
g h	B2.4. Coñecemento e uso das técnicas e as estratexias para a produción de textos escritos: planificación, obtención de datos, organización da información, redacción e revisión do texto. A escritura como proceso.	B2.4. Aplicar progresivamente as estratexias necesarias para producir textos adecuados, coherentes e cohesionados.	LCLB2.4.1. Aplica técnicas diversas para planificar os seus escritos (esquemas, árbores, mapas conceptuais etc.) e redacta borradores de escritura.	CSIE	Aplica progresivamente técnicas diversas para planificar os seus escritos (esquemas, árbores, mapas conceptuais etc.) e redacta borradores de escritura.
			LCLB2.4.2. Escribe textos usando o rexistro adecuado, organizando as ideas con claridade, enlazando enunciados en secuencias lineais cohesionadas e respectando as normas gramaticais e ortográficas.	CCL	Escribe textos con progresiva mellora usando o rexistro adecuado, organizando as ideas con suficiente claridade, enlazando enunciados en secuencias lineais cohesionadas e respectando na maior parte dos casos as principais normas gramaticais e ortográficas.
e h i l	B2.5. Produción de textos escritos e audiovisuais relacionados co ámbito persoal, educativo ou escolar, e social. B2.6. Produción de textos escritos e audiovisuais narrativos, descritivos, instrutivos, expositivos e argumentativos, e escritura de textos dialogados.	B2.5. Escribir textos en diferentes soportes e formatos, en relación co ámbito de uso.	LCLB2.5.1. Escribe textos propios do ámbito persoal e familiar, escolar ou educativo e social, imitando textos modelo.	CCL	Escribe con progresiva corrección textos propios do ámbito persoal e familiar, escolar ou educativo e social, imitando textos modelo.
			LCLB2.5.2. Escribe textos narrativos, descritivos e instrutivos, expositivos, argumentativos e dialogados, imitando textos modelo.	CCEC	Escribe con progresiva corrección textos narrativos, descritivos e instrutivos, expositivos, argumentativos e dialogados, imitando textos modelo.
			LCLB2.5.3. Realiza esquemas e mapas, e explica por escrito o significado dos elementos visuais que poden aparecer nos textos.	CMCCT CD	Realiza esquemas e mapas, e explica por escrito con progresiva e suficiente corrección o significado dos elementos visuais que poden aparecer nos textos.
	Bloque 3. Coñecemento da lingua
b h	B3.1. Recoñecemento, uso e explicación das categorías gramaticais: substantivo, adxectivo, determinante, pronome, verbo, adverbio, preposición, conxunción e interxección. B3.2. Coñecemento, uso e valoración das normas ortográficas e gramaticais, recoñecendo o seu valor social e a necesidade de cinguirse a elas para conseguir unha comunicación eficaz.	B3.1. Aplicar os coñecementos sobre a lingua e as súas normas de uso para resolver problemas de comprensión de textos orais e escritos, e para a composición e a revisión progresivamente autónoma dos textos propios e alleos.	LCLB3.1.1. Recoñece e explica o uso das categorías gramaticais nos textos, e utiliza este coñecemento para corrixir erros de concordancia en textos propios e alleos.	CCL	Recoñece e explica o uso das categorías gramaticais máis relevantes nos textos, e utiliza este coñecemento para corrixir algúns erros de concordancia en textos propios e alleos.
			LCLB3.1.2. Recoñece e corrixe erros ortográficos e gramaticais en textos propios e alleos, aplicando os coñecementos adquiridos para mellorar a produción de textos nas súas producións orais, escritas e audiovisuais.	CCL	Recoñece e corrixe progresivamente os principais erros ortográficos e gramaticais en textos propios e alleos, aplicando os coñecementos adquiridos para mellorar a produción de textos nas súas producións orais, escritas e audiovisuais.
			LCLB3.1.3. Coñece e utiliza adecuadamente as formas verbais nas súas producións orais e escritas.	CCL	Coñece e utiliza adecuada e progresivamente as principais formas verbais nas súas producións orais e escritas.
b h	B3.3. Comprensión e interpretación dos compoñentes do significado das palabras: denotación e connotación.	B3.2. Comprender o significado das palabras en toda a súa extensión para recoñecer e diferenciar os usos obxectivos dos subxectivos.	LCLB3.2.1. Diferencia os compoñentes denotativos e connotativos no significado das palabras dentro dunha frase ou un texto oral ou escrito.	CCL	Diferencia progresivamente os compoñentes denotativos e algúns compoñentes connotativos no significado das palabras dentro dunha frase ou un texto oral ou escrito.
h	B3.4. Coñecemento reflexivo das relacións semánticas que se establecen entre as palabras.	B3.3. Comprender e valorar as relacións de igualdade e de contrariedade que se establecen entre as palabras e o seu uso no discurso oral e escrito.	LCLB3.3.1. Recoñece e usa sinónimos e antónimos dunha palabra, e explica o seu uso concreto nunha frase ou nun texto oral ou escrito.	CCL	Recoñece e usa sinónimos e antónimos dunha palabra, e explica o seu uso concreto nunha frase ou nun texto oral ou escrito.
h n	B3.5. Observación, reflexión e explicación dos cambios que afectan o significado das palabras: causas e mecanismos. Metáfora, metonimia, palabras tabú e eufemismos.	B3.4. Recoñecer os cambios de significado que afectan a palabra no texto: metáfora, metonimia, palabras tabú e eufemismos.	LCLB3.4.1. Recoñece e explica o uso metafórico e metonímico das palabras nunha frase ou nun texto oral ou escrito.	CCEC	Recoñece e explica con progresividade e suficiente claridade na maior parte das veces o uso metafórico e metonímico das palabras nunha frase ou nun texto oral ou escrito.
			LCLB3.4.2. Recoñece e explica os fenómenos contextuais que afectan o significado global das palabras: tabú e eufemismo.	CCEC	Recoñece e explica suficientemente os fenómenos contextuais que afectan o significado global das palabras: tabú e eufemismo.
h	B3.6. Recoñecemento, uso e explicación dos conectores textuais e dos principais mecanismos de referencia interna, tanto gramaticais como léxicos.	B3.5. Identificar os conectores textuais e os principais mecanismos de referencia interna presentes nos textos, recoñecendo a súa función na organización do contido do discurso.	LCLB3.5.1. Recoñece, usa e explica os conectores textuais (de adición, contraste e explicación) e os principais mecanismos de referencia interna, gramaticais (substitucións pronominais) e léxicos (elipse e substitucións mediante sinónimos e hiperónimos), e valora a súa función na organización do contido do texto.	CCL	Recoñece, usa e explica con progresividade os principais conectores textuais (de adición, contraste e explicación) e os principais mecanismos de referencia interna, gramaticais (substitucións pronominais) e léxicos (elipse e substitucións mediante sinónimos e hiperónimos), e valora a súa función na organización do contido do texto.
a h	B3.7. Recoñecemento, uso e explicación dos recursos de modalización en función da persoa que fala ou escribe. Expresión da obxectividade e a subxectividade a través das modalidades oracionais e as referencias internas ao emisor e ao receptor nos textos.	B3.6. Identificar a intención comunicativa da persoa que fala ou escribe.	LCLB3.6.1. Explica a diferenza significativa que implica o uso dos tempos e modos verbais.	CCL	Explica a diferenza significativa que implica o uso dos tempos e modos verbais.
i l	B3.8. Participación en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis, recensións sobre libros e películas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outras presentes no centro docente, e relacionados cos elementos transversais, evitando estereotipos lingüísticos ou culturais.	B3.7. Participar en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis, recensións sobre libros e películas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outras presentes no centro docente, e relacionados cos elementos transversais, evitando estereotipos lingüísticos ou culturais.	LCLB3.7.1. Participa en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis, recensións sobre libros e películas, obras de teatro, etc.) nos que se utilizan varias linguas e relacionados cos elementos transversais, evita estereotipos lingüísticos ou culturais, e valora as competencias que posúe como persoa plurilingüe.	CCL	Participa suficientemente en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis, recensións sobre libros e películas, obras de teatro, etc.) nos que se utilizan varias linguas e relacionados cos elementos transversais, evita estereotipos lingüísticos ou culturais, e valora as competencias que posúe como persoa plurilingüe.
a h i ñ o	B3.9. Recoñecemento da diversidade lingüística propia do ámbito persoal, social e mediático.	B3.8. Recoñecer e valorar a diversidade lingüística, con especial atención á realidade galega.	LCLB3.8.1. Coñece e valora a diversidade lingüística de Galicia.	CSC	Coñece e valora suficientemente a diversidade lingüística de Galicia.
g h	B3.10. Identificación e progresiva utilización dos coñecementos sobre as linguas para desenvolver unha competencia comunicativa integrada.	B3.9. Reflexionar sobre o sistema e as normas de uso das linguas, mediante a comparación e a transformación de textos, enunciados e palabras, e utilizar estes coñecementos para solucionar problemas de comprensión e para a produción de textos.	LCLB3.9.1. Utiliza os coñecementos lingüísticos de ámbito contextual, textual, oracional e da palabra, desenvolvidos no curso nunha das linguas, para mellorar a comprensión e a produción dos textos traballados en calquera das outras.	CAA	Utiliza os coñecementos lingüísticos -especialmente os que sexan froito dun explícito reparto de contidos entre os profesores das materias- de ámbito contextual, textual, oracional e da palabra, desenvolvidos no curso nunha das linguas, para mellorar a comprensión e a produción dos textos traballados en calquera das outras.
	Bloque 4. Educación literaria
h l n c	B4.1. Lectura libre de obras da literatura española e universal, e da literatura xuvenil, como fonte de pracer, de enriquecemento persoal e de coñecemento do mundo, para lograr o desenvolvemento dos seus propios gustos e intereses literarios, e a súa autonomía de lectura.	B4.1. Ler fragmentos ou obras da literatura española e universal de todos os tempos e da literatura xuvenil, próximas aos propios gustos e ás afeccións, amosando interese pola lectura.	LCLB4.1.1. Le e comprende cun grao crecente de interese e autonomía obras literarias próximas aos seus gustos, ás  súas afeccións e aos seus intereses.	CCL	Le e comprende cun grao crecente de interese e autonomía como mínimo unha  obra literaria por trimestre próxima aos seus gustos, ás  súas afeccións e aos seus intereses.
h l n c	B4.1. Lectura libre de obras da literatura española e universal, e da literatura xuvenil como fonte de pracer, de enriquecemento persoal e de coñecemento do mundo, para lograr o desenvolvemento dos seus propios gustos e intereses literarios, e a súa autonomía de lectura.	B4.2. Promover a reflexión sobre a conexión entre a literatura e o resto das artes (música, pintura, cine, etc.), como expresión do sentimento humano, analizando e interrelacionando obras literarias, musicais, arquitectónicas, etc. personaxes e temas de todas as épocas.	LCLB4.2.1. Desenvolve progresivamente a capacidade de reflexión observando, analizando e explicando a relación entre diversas manifestacións artísticas de todas as épocas (música, pintura, cine, etc.).	CCEC	Desenvolve progresivamente a capacidade de reflexión observando, analizando e explicando de acordo coas orientacións do docente os aspectos máis destacables da relación entre diversas manifestacións artísticas de todas as épocas (música, pintura, cine, etc.).
			LCLB4.2.2. Recoñece e comenta o mantemento ou a evolución de personaxes-tipo, temas e formas ao longo de diversos períodos histórico-literarios ata a actualidade.	CAA	Recoñece e comenta suficientemente -de acordo coas indicacións do docente- o mantemento ou a evolución de personaxes-tipo, temas e formas ao longo de diversos períodos histórico-literarios ata a actualidade.
h l n c	B4.1. Lectura libre de obras da literatura española e universal, e da literatura xuvenil, como fonte de pracer, de enriquecemento persoal e de coñecemento do mundo, para lograr o desenvolvemento dos seus propios gustos e intereses literarios, e a súa autonomía de lectura.	B4.3. Fomentar o gusto e o hábito pola lectura en todas as súas vertentes: como fonte de acceso ao coñecemento e como instrumento de lecer e diversión que permite explorar mundos diferentes aos nosos, reais ou imaxinarios.	LCLB4.3.1. Fala na clase dos libros e comparte as súas impresións cos/coas compañeiros/as.	CCL CSC	Fala na clase cando menos ocasionalmente cando así se lle pregunta dos libros e comparte as súas impresións cos/coas compañeiros/as.
			LCLB4.3.2. Le en voz alta modulando, adecuando a voz, apoiándose en elementos da comunicación non verbal e potenciando a expresividade verbal.	CCL	Le en voz alta modulando, adecuando suficientemente a voz, apoiándose en elementos da comunicación non verbal e potenciando progresivamente a expresividade verbal.
h l n	B4.2. Redacción de textos de intención literaria a partir da lectura de textos, utilizando as convencións formais do xénero e con intención lúdica e creativa.	B4.4. Redactar textos persoais de intención literaria seguindo as convencións do xénero, con intención lúdica e creativa.	LCLB4.4.1. Redacta textos persoais de intención literaria a partir de modelos dados seguindo as convencións do xénero, con intención lúdica e creativa.	CCL CCEC	Redacta con suficiente corrección textos persoais de intención literaria a partir de modelos dados seguindo as principais convencións do xénero, con intención lúdica e creativa.
			LCLB4.4.2. Desenvolve o gusto pola escritura como instrumento de comunicación capaz de analizar e regular os seus propios sentimentos.	CAA	Desenvolve progresivamente o gusto pola escritura como instrumento de comunicación capaz de analizar e regular os seus propios sentimentos.

TEMPORALIZACIÓN Y TAREAS

Cuatro sesiones:

-          Grupo grande: Se les plantea la pregunta si saben qué es un texto expositivo audiovisual y si se les ocurren ejemplos. Cuando alguien responda que un documental, se les preguntará qué es un documental.

-          Grupo grande: Vemos dos documentales.

-          Trabajo individual: Características del texto expositivo audiovisual.

Dado que son alumnos de doce, trece, catorce años a lo sumo, es necesario ofrecerles una serie de preguntas que les orienten para llegar a conocer las características del texto expositivo audiovisual. Tienen que entregar una redacción en las que respondan a las siguientes cuestiones.

Elementos que componen un documental:

-          Exposición/explicación de ideas y conceptos. ¿Cómo lo hacen? ¿Qué función cumplen las imágenes? ¿Y la voz en off? ¿Y la música?

-          Entrevistas: ¿a qué personas se entrevista? ¿son argumentos de autoridad? ¿se monta una entrevista de un documental igual que una entrevista en un plató de televisión, por ejemplo? ¿cómo se introduce la entrevista en la estructura del documental?

-          Recreaciones narrativas de algunos mitos. ¿Cómo lo hacen? ¿Se hace igual que en el cine convencional? ¿Qué función cumple la voz en off? ¿Y las imágenes? ¿Y la música?

La rúbrica de evaluación es si contestan bien o no a las preguntas y si el texto es coherente, correcto y si está cohesionado.

Dos sesiones:

-          Grupos de dos o tres alumnos: Les proponemos que hagan un guión de documental sobre As lendas de Moaña. Para esto tienen que echar mano de la información de la unidad anterior (qué es un mito, una leyenda, la literatura oral, diferentes leyendas gallegas y de Moaña).

Dos sesiones:

-          Gran grupo: entre todos, a partir de lo que han hecho en las sesiones anteriores, hacemos entre todos un guión para el documental.

Actividad extraescolar:

-          Grabar el documental.

-          Se contempla la colaboración del equipo de edición del IES A Paralaia.

-           También se contempla traducir el documental al gallego.

-          El documental será alojado en el blog sobre mitología gallega que hemos hecho y en la página de televisión escolar del concello.